W drodze do osiągnięcia dzisiejszej formy organizacyjnej Zakład Gospodarki Mieszkaniowej był wielokrotnie przekształcany i restrukturyzowany. Początku obecnego zakładu budżetowego należy upatrywać już w połowie ubiegłego wieku, gdy władze Kartuz zadecydowały o konieczności utworzenia jednostki zajmują cej się budownictwem dla potrzeb miasta, wsi oraz gospodarką komunalną i wodocią gami.
Na podstawie dekretu z października 1950 roku o przedsiębiorstwach państwowych utworzono w Kartuzach Miejskie Przedsiębiorstwo Remontowo – Budowlane. Jego działalność oceniano bardzo krytycznie, więc wÅładze podjęły decyzję o utworzeniu wielobranżowego Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej (zwane dalej MPGK), ponoszą cego odpowiedzialność za wodocią gi, kanalizację, bazę hotelarską , utrzymanie czystości, zarzą dzanie zielenią oraz urzą dzeniami komunalnymi. Przedsiębiorstwo Remontowo – Budowlane otrzymywało zlecenia prac na wsi.
W 1957 roku MPGK poszerzyło zakres świadczonych usług o gospodarkę mieszkaniową. Przejęto zatem odpowiedzialność za eksploatację i remonty budynków będą cych pod zarzą dem Prezydium Miejskiej Rady Narodowej (z wyją tkiem spraw lokalowych). W wyniku przekształcenia zmieniono nazwę na Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej (zwane dalej MPGKiM).
W 1961 roku utworzono zakład budżetowy Zarzą du Budynków Mieszkalnych, a Przedsiębiorstwo wróciło do swojej dawnej nazwy (MPGK). W 1966 roku Powiatowe Przedsiębiorstwo Remontowo – Budowlane wchłonęło Zakład Remontowy działają cy dotychczas przy MPGK. Dwa lata później ponownie utworzono Zakład Remontowy, zajmują cy się remontami ulic, chodników, wodocią gami i kanalizacją . Od 1 stycznia 1970 roku do Przedsiębiorstwa przyłą czono odrębny finansowo Zakład Gospodarki Mieszkaniowej (powrót do nazwy MPGKiM).
W 1973 roku na bazie MPGK i M powstało Powiatowe Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej. Oprócz zakładu gospodarki mieszkaniowej w skład przedsiębiorstwa wchodziły: wodocią gi i kanalizacja, Zakład Oczyszczania Miasta, zakład zajmują cy się zielenią miejską , ciepłownictwem oraz gazyfikacją bezprzewodową 1.
Rok 1974 toku przekazano działy zajmujÄące się obsługą wodocią gów i kanalizacji pod zwierzchnictwo Gdyni. W następnym roku w ślad za wodocią gami przekazano dział gazyfikacji bezprzewodowej, zaś sekcja ciepłownictwa OPEC w Gdańsku. Komunalne zasoby mieszkaniowe były zarzą dzane przez PGKiM aż do roku 1992 roku. Jego obowią zki przejął powołany przez władze miasta Zakład Komunalny. Powstał on na bazie części PGKiM oraz zakładu budżetowego wodocią gów i kanalizacji. Uchwałą Nr XXVI/218/96 Rady Miejskiej w Kartuzach z dnia 10 września z dniem 1 października 1996 roku Zakład Komunalny uległ likwidacji.
W następstwie powstały odrębne spółki z ograniczoną odpowiedzialnością : Kartuskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania, Kartuskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji oraz Zakład Gospodarki Mieszkaniowej jako zakład budżetowy.
Aktem założycielskim podmiotu jest Uchwała Nr XXV/210/96 Rady Miejskiej w Kartuzach z dnia 9 lipca 1996 roku w sprawie powołania zakładu budżetowego pod nazwą „Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Kartuzach”. Obecny statut jednostki został zatwierdzony Uchwałą Nr XXIII/293/08 Rady Miejskiej z dnia 27 sierpnia 2008 roku.
„Dzieje Kartuz” – praca zbiorowa Spółka Wydawnicza REMUS, Kartuzy, 2001r.